Chữa chứng béo mập bằng đông y

Béo mập là chỉ thể trạng ú vượt quá mức thể trạng bình thường.

Béo mập do đàm thấp

Thể trạng béo mập, ăn khỏe, hàng ngày hay ăn đồ béo ngọt nồng hậu, ngực bụng đầy khó chịu, vốn có nhiều đàm, chân tay nặng nề, kiêm chứng tiểu tiện vàng sẻn, chóng mặt, ợ hơi nuốt chua, đây là thấp nhiệt đàm trọc làm khốn đốn Trung tiêu, có thể dùng Lâm thị khinh kiên thang để thanh lợi đàm thấp, tỉnh Tỳ hóa trọc.

Bán hạ	10g	Phục linh	15g
Trần bì	3g	Trích thảo	3g
Sao ý dĩ	10g	Trạch tả	10g
Thần khúc	10g	Tiêu sơn tra	10g
Hoắc hương	10g	Bội lan	10
Nhân trần	6g

 

Nếu vùng ngực trướng nặng, bụng to trướng đầy, tiểu tiện rất ít, thể chất còn khỏe, đại tiện dễ chịu, có thể dùng Trương thị xu chi giảm phì hoàn để quét tiêu trướng, thông Phủ khơi thông vẩn dục.

Hải cáp phấn	0,5g	Ba đậu sương	0,1g
Kê nội kim	0,5g

Cách dùng : Trên đây là liều lượng dùng cho một lần, ngày hai lần chùng nào thấy đại tiện ngày ba lần trở lên thì ngừng uống thuốc.

Nặng hơn nữa thì dùng Lư thị giảm phì phiến để tả hạ trục thủy.

Khiên ngưu tử	600g	Phan tả diệp	75g
Trư đởm cao	30g

Cách dùng : Đem Khiên ngưu tử rửa sạch, phơi khô đập nát. Phan tả diệp rửa sạch, lấy một nửa số lượng trộn với Khiên ngưu tử, đổ nước vào nấu 2 lần, mỗi lần khoảng 90 phút tính từ khi nước thuốc sôi, lọc lấy nước đặc cô lại thành cao. Số Phan tả diệp còn lại, nghiền thành bột, trộn vào cao cho đều, sấy khô khoảng 80 độ C, lại đem cao này cùng Trư đởm cao tán thành bột cự mịn, lại dùng cồn êrtilic chế thành viên dẹt 0,3 gam một viên, bao đường cho uống ngày hai lần, mỗi lần 4-5 viên, chiêu với nước chín.

Béo mập do can vượng tỳ yếu

Có kiêm chứng chóng mặt, tiểu tiện ít đờm thấp nung nấu ở trong, Can vượng Tỳ yếu, uống Thanh tiêu ẩm để kiện Tỳ lợi thấp, bình Can hóa đàm, giáng trọc giảm béo.

Hà diệp	12g	Phục linh	15g
Trạch tả	15g	Bạch truật	12g
Thảo quyết minh	15g	Phòng kỷ	15g
Ý dĩ nhân	15g	Trần bì	10g

 

Hình thể béo mập, thiểu khí biếng ăn, mặt mắt phù nhẹ, có thêm chứng miệng đắng khó chịu, chóng mặt , kém ăn, tiểu tiện vàng sẻn, rêu lưỡi vàng nhớt, thì dùng Phòng kỷ hoàng kỳ thang gia vị để thanh nhiệt lợi thấp, kiện Tỳ ích khí.

Hoàng kỳ	30g	Phòng kỷ	12g
Bạch truật	10g	Cam thảo	4g
Sinh khương	10g	Đại táo	3 quả
Thảo quyết minh	20g	Hoàng cầm	10g

Béo mập do khí hư đàm ứ

Có thêm chứng chóng mặt, táo bón, lưỡi tía mặt xạm, tiểu tiện ít, ngực trướng đầy là do khí hư đàm ứ và thủy thấp câu kết với nhau, có thể dùng Hoàng kỳ hóa ứ giáng chi phương để bổ khí hóa ứ, hóa đàm giảm chất mỡ, trục thủy thông đại tiện.

Hồng sâm	3g	Chi tử	12g
Bạch giới tử	10g	Nga truật	15g
Tam thất	3g	Sơn tra	15g
Thảo quyết minh	15g	Khương hoàng	10g
Hắc sửu	6g	Đại hoàng	6g

Cách dùng : Dạng thuốc viên hoặc bột, mỗi lần uống 10 gam, ngày 3 lần.

Béo mập do vị nhiệt trường táo

Thể trạng béo mập, ăn nhiều mau đói, khát nước hay uống, lại kiêm chứng chóng mặt, mắt đỏ, đại tiện khô kết vài ngày mới đi một lần thuộc Vị nhiệt Trường táo, nên thanh Vị thông Phủ, mát huyết hào Trường, cho uống Thanh thông ẩm .

Hồ hoàng liên	10g	Phan tả diệp	10g
Sinh đại hoàng	10g	Sinh địa hoàng	10g
Hạ khô thảo	12g	Thảo quyết minh	12g

 

Kiêm chứng đại tiện khô khó đi cầu là Tỳ nhiệt Vị ráo. Cho uống Ma hà ẩm để thanh tuyên Tỳ Vị táo nhiệt.

Ma tử nhân hoàn

6g

Tiên hà diệp

tùy ý

Cách dùng : Sắc Tiêu hà diệp lấy nước đặc để chiêu với thuốc viên, mỗi sáng uống 1 lần, thấy đại tiện hơi lỏng thì ngừng thuốc.

Béo mập do can thận âm hư, khí trệ huyết ứ kiêm đàm trọc

Thể trạng béo mập, chân tay thũng trướng, khốn đốn yếu sức, chóng mặt hoa mắt, tai ù lưng mỏi, chất lưỡi ứ tối, mạch Huyền Hoạt là Can Thận âm hư, khí trệ huyết ứ có kiêm đàm trọc, có thể dùng Triệu thị trừ chi giáng ứ ẩm để tư bổ Can Thận, hoạt huyết hóa ứ kiêm trừ thấp trọc.

Câu kỷ tử	12g	Hà thủ ô	12g
Đan sâm	30g	Uất kim	10g
Phục linh	20g	Thảo quyết minh	15g
Sơn tra	15g	Trạch tả	15g

Béo mập do âm hư can vượng

Chóng mặt ù tai, thể trạng đẫy đà, tiểu tiện vàng ít, chất lưỡi tía tối, đại tiện hoặc khó đi là âm hư Can vượng, nhiệt uất huyết ứ, điều trị theo phép dưỡng âm hoạt huyết, bình Can tiết nhiệt, cho uống Lâm thị khinh thân giáng chi thang.

Sơn tra	10g	Quyết minh tử	10g
Hà thủ ô	10g	Hổ tượng	10g
Hà diệp	10g	Bạch cúc hoa	10g
Trạch tả	10g	Sinh địa hoàng	6g

Béo mập kèm khí trệ huyết ứ uất nhiệt

Hình thể béo mập, ở phụ nữ thấy kiêm chứng kinh nguyệt không đều, nóng nẩy hay giận là do khí trệ huyết ứ và uất nhiệt, cho uống Thanh giáng ẩm để lý khí hoạt huyết giải tán uất nhiệt.

Sinh địa hoàng	10g	Xuyên khung	12g
Sinh bồ hoàng	10g	Hồng hoa	12g
Nhũ hương	10g

Gia giảm : Bệnh nhân có những chứng trạng thuộc ba phương Thanh tiêu ẩm, Thanh thông ẩm, Thanh giáng ẩm nói ở trên, nếu mệt nhọc, đoản hơi nghiêm trọng, gia Hoàng kỳ hoặc Đảng sâm 15 gam. Miệng khô lưỡi ráo gia Mạch môn đông, Hoàng tinh đều 10 gam. Đau đầu chóng mặt, gia Cúc hoa hoặc Dã cúc hoa 15 gam. Tiểu tiện không lợi, gia Xa tiền thảo 15 gam, Trư linh 12 gam. Đàm thấp nặng, gia Hạnh nhân, Tỳ bà diệp đều 10 gam. Đầy bụng, gia Mai khôi hoa 10 gam, Tỳ bà diệp đều 10 gam. Đầy bụng, gia Mai khôi hoa 10 gam. Lưng đùi yếu mỏi, gia Nữ trinh tử 15 gam, Câu kỷ tử 10 gam.

Nếu ngoại hình người bệnh nhẽo bệu, chân tay mập mạp sáng sớm vùng mặt bị nề, tay sưng múp míp mà yếu, giữa trưa thì đầy tức vùng ngực, tâm hoang đoản hơi, về chiều thì lưng đùi nhức mỏi, phù nề càng nặng, đây là thuộc chứng ứ trướng cho uống Khai ứ tiêu trướng thang để khai uất hành khí, hoạt huyết hóa ứ, tiêu thũng trừ trướng.

Uất kim	10g	Tam lăng	10g
Nga truật	10g	Đan sâm	30g
Đại hoàng	10g	Nhục thung dung	10g
Tiên linh tỳ	10g	Ba kích thiên	10g

Cách dùng : Đơn thuốc trên, mỗi tuần uống 6 thang, sắc uống. Nói chung dùng trong 1 tháng, kiến hiệu rõ rệt, Điều trị trong 3 tháng, ứ trướng có thể rút hết, đồng thòi cần điều hòa tình trí, tạo cho tâm tình thoải mái.

Cấm kỵ: Không ăn đồ cay nóng, dầu mỡ, nên ăn thức thanh đạm dễ tiêu hóa.

Gia giảm : Sườn trướng đau, nóng nảy hay cáu giận, trướng bụng ợ hơi, gia các vị như Sài hồ, Bạch thược, Thanh bì, Chỉ xác, Bán hạ. Tỳ vị hư hàn, đại tiện nhão, bỏ Đại hoàng hoặc đổi dùng Đại hoàng thán. Ứ thũng khá nặng, gia Sơn dược, Ý dĩ nhân, Phục linh, Trạch tả. Mệt mỏi ngực khó chịu, hồi hộp đoản hơi, gia Đảng sâm, Mạch môn đông, Ngũ vị tử. Mất ngủ hay quên, hồi hộp sợ sệt, gia Tảo nhân sao, Bá tử nhân, Hà thủ ô. Vùng bụng trướng đầy, kém ăn, cồn cào, ợ hơi, gia Hạ khô thảo, Chân châu mẫu, Bạch thược, Xuyên khung, Bạch phụ tử. Gò má đỏ bừng, ngũ tâm phiền nhiệt, phiền táo ra mồ hôi, gia Tri mẫu, Hoàng bá. Lưỡi có nốt ứ huyết, đau bụng khi hành kinh, kinh nguyệt ra huyết cục, gia Trạch lan diệp, Xuyên Ngưu tất, Đào nhân, Hồng hoa, Hương phụ. Công năng tuyến giáp giảm sút, gia Bối mẫu, Hải phù thạch, Đào nhân, Hồng hoa.

Nếu là bệnh Thận sau khi đã dùng dạng thuốc tiêm, mi mắt bị sưng phù, mặt cũng nhờm bẩn giống như béo bệu nhưng cơ bắp lại teo gầy, gò má đỏ, Tâm phiền, cảm giác nóng rát vẩ mồ hôi, đó là nhiễm độc dược thương âm, hư hỏa quá thịnh và thấp nhiệt chưa lui hết, cho uống Gia vị nhị gia Long Mẫu thang để dưỡng âm tiềm dương, thanh tiết thấp nhiệt, dẫn hỏa về nguồn.

Long cốt	Mẫu lệ
Bạch vi	Phụ tử
Tri mẫu	Hoàng bá
Trạch tả